Noorwegen ontdekt schat aan zeldzame aardmetalen voor zijn kust
Noorwegen heeft de balans opgemaakt van de schatten in zijn zeebodem. Op verschillende plaatsen op een diepte van 3.000 meter zijn miljoenen tonnen koper, lithium en kobalt te vinden. Materialen die de wereld nodig heeft voor de energietransitie, maar die wellicht moeilijk te winnen zijn.
Europa is grotendeels afhankelijk van China voor de levering van grondstoffen die nodig zijn voor de energietransitie, zoals zeldzame aardmetalen. Het blok van 27 landen wil deze afhankelijkheid doorbreken; Europese landen waar deze hulpbronnen worden gevonden, bezitten binnenkort dus een nieuwe economische troef.
Het Noorse Oliedirectoraat (NPD), onderdeel van het ministerie van Energie, laat weten dat metaalreserves zijn gevonden in de zeebodem voor de kust van het land. De Noren schatten dat er 38 miljoen ton koper (bijna het dubbele van de wereldproductie van 21 miljoen ton in 2022) en 45 miljoen ton zink te vinden zijn in polymetallische sulfiden op een diepte van 3.000 meter.
Tonnen en tonnen aan zeldzame metalen
De sulfiden, of “black smokers”, zijn gevonden langs de mid-oceanische rug, waar magma uit de aardmantel in contact komt met de zeebodem. Op dezelfde plekken zou ook meer dan 2.000 ton goud, 85.000 ton zilver en een miljoen ton kobalt liggen. In de mangaankorsten, op een diepte van 3.000 meter liggen nog meer metalen. Op een totale oppervlakte van meer dan 8.000 vierkante kilometer zou er onder meer 3,1 miljoen ton kobalt, 230.000 ton lithium (ter vergelijking: de wereld produceerde vorig jaar 550.000 ton lithium) en 185 miljoen ton mangaan (dat Tesla wil gebruiken voor zijn batterijen) te winnen zijn. Deze korsten bevatten ook grote hoeveelheden (1,7 miljoen ton) cerium, een metaal dat je veel terugvindt in huishoudelijke apparaten.
Essentiële grondstoffen voor de energietransitie
Deze grondstoffen zijn essentieel voor de energietransitie. De vraag naar deze metalen zal de komende jaren naar verwachting sterk blijven stijgen. Van de metalen die in de zeebodem in het studiegebied zijn gevonden, staan in ieder geval magnesium, niobium en kobalt op de lijst van kritieke mineralen van de Europese Commissie. Maar ook zeldzame en dure mineralen zoals neodymium en dysprosium zijn uiterst belangrijk voor windturbinemagneten en motoren voor elektrische voertuigen.
De vondst van de grondstoffen heeft ook een geopolitieke dimensie. China produceert een grote hoeveelheid metalen en zeldzame aardmetalen die de wereld nodig heeft voor de energietransitie. Maar Europa probeert zijn afhankelijkheid van China af te bouwen, met name via diversificatie van zijn bevoorrading. Met zijn gigantische reserves zou Noorwegen wel eens aan het roer kunnen staan van de Europese energietransitie. Net als Scandinavische buur Zweden, overigens, dat twee weken geleden bekendmaakte dat het aanzienlijke reserves van deze grondstoffen had ontdekt.
Ecologische impact
Er zijn echter nog veel dingen onduidelijk over de winning van deze materialen. De omvang van de winbare hulpbronnen hangt af van de technologie en de economie. Het valt nog te bezien of de gebieden zullen worden opengesteld, en of de productie financieel levensvatbaar kan zijn. De exploitatie zou eerst door het parlement moeten worden goedgekeurd.
Milieugroeperingen keren zich tegen de winning vanwege de mogelijk negatieve effecten ervan op het milieu. De zeebodem is grotendeels onontgonnen, en de gevolgen voor deze kwetsbare ecosystemen zijn nog moeilijk in te schatten. Om te bevestigen of de minerale hulpbronnen winbaar zijn en met een aanvaardbaar milieueffect kunnen worden gewonnen, is verder onderzoek van de zeebodem en technologische ontwikkeling van winningsmethoden nodig. De winning is dus niet voor morgen.
